GIỚI THIỆU SÁCH: Emotional First-Aid - Sơ cứu những vết thương tinh thần

(Phần dịch dưới đây do mình thực hiện, được trích từ chương đầu tiên của cuốn sách EMOTIONAL FIRST-AID của tác giả Guy Winch.)

Hỏi một đứa trẻ mười tuổi xem nên làm gì khi bị cảm và đứa trẻ sẽ ngay lập tức khuyên bạn nên lên giường nằm và ăn súp ấm. Hỏi bạn nên làm gì khi đầu gối bị một vết cắt và đứa trẻ sẽ khuyên nên rửa sạch (hoặc dùng thuốc sát khuẩn) rồi băng bó vết thương. Trẻ em cũng đồng thời biết rằng nếu bạn bị gãy một xương nào đó ở chân, bạn cần phải bó bột nó lại để vết gãy liền lại đúng cách. Nếu tiếp đó bạn liền hỏi tại sao những bước này lại cần thiết, chúng sẽ bảo bạn rằng chữa trị những vết thương như vậy giúp chúng lành lại và ngăn không cho chúng phát triển nặng hơn, để cảm lạnh không biến thành viêm phổi cấp, để vết cắt ở đầu gối không bị nhiễm trùng, và rằng nếu xương không được nối liền lại đúng cách có thể bạn sẽ không đi lại bình thường được nữa trong suốt phần đời còn lại. Chúng ta dạy con cái mình cách chăm sóc cơ thể chúng từ rất bé, và chúng thường nhớ những bài học đó rất tốt.

Nhưng hỏi một người lớn bạn nên làm gì để xoa dịu nỗi đau nhức nhối khi bị khước từ hoặc không được chấp nhận, sự đau đớn đến tàn phá của cảm giác cô đơn, hay sự thất vọng cay đắng khi gặp thất bại, và người lớn đó sẽ gần như chẳng biết gì về cách chữa những vết thương tâm lý thường gặp này. Hỏi bạn nên làm gì để hồi phục sau khi sự tự tin bị suy giảm trầm trọng hay sau những mất mát và sang chấn tâm lý, và những người lớn cũng sẽ lại lúng túng như vậy. Hỏi bạn nên làm thế nào để đối mặt với thói quen tự buộc tội bản thân và thoát được những mặc cảm dằn vặt tội lỗi, và bạn rất có thể sẽ gặp phải những ánh nhìn lúng túng, những người được hỏi di di chân qua lại trong lúc suy nghĩ câu trả lời, và rồi nỗ lực chuyển chủ đề sang chuyện khác.

Một số có thể tự tin gợi ý rằng cách tốt nhất để chữa trị là nói về những cảm giác của mình với bạn bè hoặc các thành viên gia đình, an tâm rằng không chuyên gia tâm lý tỉnh táo nào lại phản đối việc nói lên những cảm giác thật của bản thân. Nhưng trong khi việc nói về các cảm xúc có thể giúp ta cảm thấy nhẹ nhõm phần nào trong một vài tình huống nhất định, nó thực ra lại có thể rất có hại trong các tình huống khác. Chỉ ra những nguy cơ này với họ, và một lần nữa bạn sẽ lại thấy những ánh nhìn lúng túng, những người được hỏi di di chân qua lại trong căng thẳng, và rồi lại những nỗ lực để chuyển chủ đề sang chuyện khác.

Chúng ta ít khi hành động có chủ đích trong việc chữa trị các tổn thương tâm lý chúng ta gặp phải trong cuộc sống hàng ngày, vì chúng ta thiếu các công cụ để đương đầu và giải quyết với những tình huống như thế. Đúng, chúng ta có thể tìm kiếm sự giúp từ các chuyên gia về sức khỏe tâm lý, nhưng trong nhiều trường hợp làm thế là không thực tế, bởi hầu hết các thương tổn tâm lý ta gặp phải trong cuộc sống hàng ngày không đủ nghiêm trọng để phải cần đến sự can thiệp của chuyên gia tâm lý. Cũng giống như việc chúng ta sẽ không xếp hàng trước cửa phòng khám bác sĩ mỗi khi thấy bị chút ho hay sổ mũi, chúng ta không thể lao tới phòng khám bác sĩ tâm lý mỗi lần chúng ta bị khước từ tình cảm trong chuyện yêu đương hay mỗi lần chúng ta bị sếp la mắng.

Nhưng trong khi mỗi gia đình đều có một tủ thuốc đầy những băng Urgo, dầu sát khuẩn, và thuốc giảm đau để chữa trị những vết thương cơ thể đơn giản, chúng ta lại không có một tủ thuốc nào như thế cho những tổn thương tâm lý nhỏ mà chúng ta liên tục gặp phải trong cuộc sống hàng ngày. Mỗi một chấn thương tâm lý được đề cập đến trong cuốn sách này đều cực kỳ phổ biến, và mỗi cái trong số chúng đều gây ra đau đớn về mặt tinh thần và có nguy cơ gây thương tổn cao về mặt tâm lý. Ấy vậy nhưng, cho đến giờ, chúng ta vẫn không có những cách chữa trị phổ phiến nào để xoa dịu những nỗi đau, giảm bớt cảm giác nhức nhối, và đỡ đi sự khổ sở của những sự kiện này, bất chấp việc chúng xuất hiện trong cuộc sống chúng ta với mức độ thường xuyên đến thế nào.

Áp dụng những biện pháp “sơ cứu vết thương tâm lý” này có thể giúp ngăn chặn chúng ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần của chúng ta, và cả sự ổn định về tâm lý của chúng ta về lâu về dài. Thực vậy, rất nhiều tình trạng tâm lý khiến chúng ta phải tìm đến bác sĩ tâm lý hoàn toàn có thể được ngăn chặn nếu chúng ta áp dụng những biện pháp sơ cứu vết thương tâm lý này ngay khi chúng ta gặp phải chúng. Ví dụ, một thói quen hay để ý suy nghĩ quá nhiều có thể nhanh chóng leo thang trở thành chứng bất an và trầm cảm, trong khi những trải nghiệm khi gặp phải thất bại có thể dễ dàng dẫn đến sự sụt giảm trầm trọng lòng tự tin. Chữa trị những vết thương tâm lý đó không chỉ giúp đẩy nhanh quá trình hồi phục chúng, mà còn giúp ngăn chặn chúng phát triển phức tạp và nghiêm trọng thêm sau này.

Tất nhiên, khi một vết thương tâm lý là quá nghiêm trọng, các phương pháp sơ cứu vết thương tinh thần này sẽ không thể thay thế được việc gặp chuyên gia tâm lý; cũng giống như việc có đầy một tủ thuốc cấp cứu trong nhà cũng không thay thế được nhu cầu gặp bác sĩ và vào bệnh viện mỗi khi gặp bệnh nặng. Nhưng trong khi chúng ta biết khá rõ giới hạn sức khỏe thể chất của chúng ta để biết khi nào phải đến bác sĩ, chúng ta lại không được như thế khi giải quyết các vấn đề tâm lý của mình. Hầu hết chúng ta có thể nhận ra khi một vết cắt sâu đến độ cần được khâu lại, chúng ta cũng luôn có thể phân biệt một vết bầm đơn giản với một ca gãy xương nghiêm trọng, và chúng ta thường biết khi nào cơ thể mình đang thiếu nước đến độ cần được truyền dịch ngay lập tức. Nhưng khi đụng đến các vết thương tâm lý của chúng ta, chúng ta không chỉ thiếu kỹ năng để biết nên làm gì để sơ cứu chúng, mà chúng ta còn không biết được khi nào chúng đủ nghiêm trọng để phải nhờ đến sự giúp đỡ của chuyên gia. Do vậy, chúng ta thường không để tâm đến những tổn thương tâm lý này cho đến khi chúng trở nên trầm trọng đến mức ảnh hưởng đến cuộc sống của chúng ta. Chúng ta sẽ không bao giờ để mặc một vết cắt đầm đìa máu trên chân mình để rồi nó khiến ta không đi được nữa, nhưng chúng ta lại thường xuyên bỏ mặc các vết thương tâm lý cho đến khi chúng thực sự ngăn không cho chúng ta bước tiếp trong cuộc sống.

Sự khác biệt giữa khả năng chữa trị vết thương cơ thể khá tốt của chúng ta và sự hoàn toàn thiếu kiến thức đến trầm trọng của chúng ta trong việc chữa trị các vết thương tinh thần là một sự hoàn toàn không may. Nếu không có phương pháp sơ cứu vết thương tâm lý nào tồn tại thì đã đi một nhẽ; nếu sức chúng ta không thể chữa trị nỗi những vết thương tâm lý này thì mọi chuyện còn có thể hiểu được. Nhưng mọi chuyện đâu phải như thế. Các tiến bộ gần đây trên vô số lĩnh vực nghiên cứu tâm lý học đã tiết lộ rất nhiều phương pháp chữa trị phù hợp cho chính các loại tổn thương tâm lý chúng ta gặp phải nhiều nhất. 

Mỗi chương trong cuốn sách này miêu tả một dạng vết thương tâm lý thường gặp và các kỹ thuật sơ cứu khác nhau chúng ta có thể áp dụng để xoa dịu nỗi đau tinh thần và ngăn không cho vấn đề tâm lý đó phát triển trầm trọng thêm. Những kỹ năng có cơ sở khoa học này có thể được tự chúng ta áp dụng lên chính mình, cũng như việc chúng ta có thể tự sơ cứu các vết thương thể chất của mình vậy; và chúng cũng có thể được dạy cho con cái chúng ta. Những kỹ thuật trong cuốn sách này sẽ đại diện cho những thứ có mặt trong tủ thuốc sơ cứu tâm lý của chúng ta, trong túi đồ y tế về sức khỏe tinh thần mà chúng ta có thể mang theo trong cuộc sống của mình.

Trong những năm tôi học tâm lý y học tại trường cao học của mình, tôi thường xuyên bị phàn nàn bởi luôn bày cho các bệnh nhân của mình những gợi ý cụ thể và rõ ràng về việc làm cách nào họ có thể giảm nhẹ những nỗi đau tâm lý. “Chúng ta ở đây để làm những nghiên cứu tâm lý sâu sắc”, một giáo viên giám sát từng mắng tôi, “chứ chúng ta không phải ở đây để phát thuốc giảm đau tâm lý – thứ đó không tồn tại!”

Nhưng giúp đưa ra những cách giảm nhẹ nỗi đau tâm lý và nghiên cứu tâm lý sâu sắc không loại trừ nhau. Tôi tin rằng tất cả mọi người đều nên có kiến thức về những phương pháp sơ cứu vết thương tâm lý, cũng như việc họ nên biết về những kỹ năng chữa trị khác cho các thương tổn tinh thần này. Trong dần dần qua nhiều năm, tôi đã thực hành việc áp dụng những thành quả nghiên cứu mới vào những gợi ý và lời khuyên cụ thể, những cách chữa trị mà bệnh nhân của tôi có thể áp dụng lên những vết thương tâm lý họ gặp phải hàng ngày. Tôi đã làm thế vì một lý do chính – vì chúng thực sự có hiệu quả. Suốt nhiều năm rồi, các bệnh nhân, bạn bè và thành viên gia đình của tôi đã hối thúc tôi tập hợp các biện pháp chữa trị và sơ cứu vết thương tâm lý này thành một cuốn sách. Tôi quyết định làm thế vì đã đến lúc chúng ta coi sức khỏe tâm lý của mình là một chuyện nghiêm túc. Đã đến lúc chúng ta thực hành giữ vệ sinh tinh thần mình cũng như cách chúng ta giữ vệ sinh cơ thể mình vậy. Đã đến lúc mỗi chúng ta đều nên sở hữu một tủ thuốc sơ cứu với những loại băng gạc, thuốc sát trùng và thuốc hạ sốt đặc biệt chuyên để chăm sóc sức khỏe tinh thần rồi.

Bởi cuối cùng thì, một khi chúng ta đã biết là những loại thuốc giảm đau tâm lý có tồn tại, sẽ thật là ngốc nếu chúng ta không dùng chúng.

-- GUY WINCH, Ph.D. “Emotional First Aid: Healing Rejection, Guilt, Failure, and Other Everyday Hurts”

Bài TED Talk: https://www.ted.com/talks/guy_winch_the_case_for_emotional_hygiene
https://www.youtube.com/watch?v=F2hc2FLOdhI

Cuốn sách trên Amazon: http://www.amazon.com/Emotional-First-Aid-Rejection-Everyday/dp/0142181072

Đọc các nhận xét và đánh giá về cuốn sách trên Goodreads: https://www.goodreads.com/book/show/16158512-emotional-first-aid

Tại sao nên chọn Đại học?

“Hỏi ‘Liệu có đáng học đại học không?’ là một câu hỏi công bằng”, chủ tịch Đại học Harvard Drew Faust nói. “Với tôi, câu trả lời rất đơn giản: Có. Đi học đại học sẽ là một trong những quyết định đúng đắn nhất bạn đưa ra trong đời.”

http://www.harvard.edu/president/speech/2014/case-for-college

NGÀY 24 THÁNG MƯỜI, 2014

Phát biểu tại Trường trung học Booker T. Washington về Trình diễn và Nghệ thuật thị giác tại Dallas, Texas

Như đã được phát biểu

Cám ơn các bạn rất nhiều. Thật tuyệt khi được ở đây, tại Dallas, và tôi rất biết ơn những lời phát biểu của Richard và Molly cũng như màn trình diễn tuyệt vời trước đó. Tôi cũng muốn cảm ơn tất cả mọi người tại trường này và hơn thế đã giúp sự kiện này có thể diễn ra hôm nay. Tôi biết nó tốn rất nhiều công sức, và tôi rất biết ơn khi là người được hưởng lợi từ nó.

Tôi đặc biệt vui mừng khi được ở đây hôm nay với các bạn tại ngôi trường được đặt theo tên của Booker T. Washington. Tôi tin rằng ông sẽ vô cùng tự hào về ngôi trường này, nơi tiên phong trong cuộc đấu tranh cho dân quyền của đất nước chúng ta và giờ là một trong những trường trung học về nghệ thuật xuất sắc nhất cả nước Mỹ. Washington đã nhận tấm bằng danh dự đầu tiên mà đại hoc Harvard từng trao cho một người Mỹ gốc Phi. Đó là vào năm 1896. Vào thời của Washington, được vào đại học là một thành tựu hiếm có mà chỉ có một số ít người Mỹ và một số ít hơn nữa những người Mỹ gốc Phi đạt được – những người mà, kể cả sau khi đã vào được đại học, vẫn còn rất nhiều khó khăn chờ đợi.

Ấy vậy nhưng ngay từ những ngày đầu tiên của đất nước chúng ta, giáo dục đã được coi như là nền tảng cho dân chủ và quyền công dân, cho sự năng động của xã hội và sự giàu mạnh của đất nước. Nay đã đến gần điểm cuối của những năm tháng trung học của mình, các bạn phải lựa chọn giáo dục sẽ đóng vai trò gì trong việc định hình cuộc đời bạn. Khi cân nhắc đến những điều sẽ đến tiếp theo, bạn có thể sẽ tự hỏi mình những câu hỏi về đại học, những câu hỏi như:

Liệu mình có thể chi trả nổi đại học không? Làm thế nào mình có thể vay tiền hoặc giành học bổng, và nợ thế nào thì là quá nhiều? Làm thế nào để mình chọn được đúng trường? Chọn chương trình hai năm hay bốn năm? Mình nên học gì? Liệu mình vẫn có thể ở bên gia đình khi mình đi học đại học không? Liệu mình còn có thể giữ được liên lạc với những người bạn cũ? Làm thế nào mình có thể chuẩn bị tốt nhất cho thế giới việc làm? Liệu thằng em trai mình sẽ chiếm phòng ngủ của mình chứ?

Đây đều là những câu hỏi thực tế. Và hỏi “Liệu có đáng học đại học không?” cũng là một câu hỏi công bằng nữa, và rất nhiều người trên khắp đất nước đang hỏi câu hỏi đó. Với tôi, câu trả lời rất đơn giản: Có. Đi học đại học sẽ là một trong những quyết định đúng đắn nhất bạn đưa ra trong đời.

Trên thực tế, tôi tin rằng lúc này đại học lại càng cần thiết hơn bao giờ hết, và tôi muốn dành một ít phút hôm nay để giải thích tại sao.

Cho phép tôi bắt đầu với một số lợi ích mà có thể dễ dàng đo đếm được. Không có nghi ngờ gì rằng đại học là một khoản đầu tư sinh lời về mặt tài chính. Một loạt các kết quả khảo sát đã cho thấy những lợi thế về kinh tế của một chương trình đại học bốn năm:

Trong quãng thời gian một đời, một sinh viên tốt nghiệp từ đại học có thể mong chờ làm được hơn 60 phần trăm những người không học đại học, tức tương đương hơn một triệu đô-la.

Một nghiên cứu khác cho thấy rằng đến năm 2011, một sinh viên tốt nghiệp đại học bình thường không chỉ có nhiều khả năng kiếm được việc hơn người chỉ tốt nghiệp trung học, mà còn kiếm được mức lương khởi điểm nhiều hơn đến 21.000 đô-la.

Và các cô gái trẻ, hãy ghi nhớ: Một tấm bằng đại học còn tạo ra sự khác biệt lớn hơn nhiều cho bạn. Một phụ nữ từ 25 đến 34 tuổi với một tấm bằng cử nhân có thể mong chờ kiếm được hơn 70 phần trăm so với nếu cô ấy chỉ hoàn thành bằng trung học.

Những người tốt nghiệp đại học cũng thường sống một cách tích cực hơn. Họ đi bầu cử nhiều hơn. Họ làm tình nguyện còn nhiều hơn nữa. Như nhà lãnh đạo dân quyền của thế kỷ 20 Nannie Burroughs đã nói, giáo dục là “bảo hiểm của một nền dân chủ”. Người tốt nghiệp đại học cũng đồng thời sở hữu nhà riêng nhiều hơn. Họ khỏe mạnh hơn và ít hút thuốc hơn. Con cái họ cũng đi học đại học nhiều hơn. Đây là những lý do rất mạnh để học lấy một tấm bằng đại học.

Nhưng còn những lợi ích của đại học mà khó đo đếm hơn – những lợi ích mà tôi thấy quanh mình mỗi ngày? Chúng là những lý do cũng mạnh không kém để ủng hộ cho giáo dục đại học, và chúng làm tăng thêm rất nhiều giá trị cho một con người trong suốt đời họ:

Trước tiên, đại học sẽ đưa bạn đến những nơi bạn chưa bao giờ đến trước đây. Một vài trong số các bạn sẽ chọn một trường đại học tại một thành phố khác, bang khác, hoặc thậm chí một quốc gia khác, và bạn sẽ học được rất nhiều từ những môi trường mới này. Nhưng kể cả khi bạn chỉ học ở những đại học gần nhà, chương trình học của bạn sẽ giới thiệu với bạn những nơi bạn chưa bao giờ đến, và có lẽ còn chưa bao giờ từng tưởng tượng ra. Một khóa học đại học có thể đưa bạn đi sâu vào những thành tố cơ bản của vật chất, từ những sinh thể sống nhỏ nhất trên hành tinh này tới những đám bụi sao nơi xa nhất của vũ trụ. Học về chính sách công có thể cho bạn cái nhìn vào bên trong cách làm việc của Nghị viện, hay của Liên Hợp Quốc, hay của Hội đồng trường học Dallas, và có thể giúp bạn nhìn những điều đang diễn ra ở đó dưới một ánh sáng mới. Các giáo sư có thể giúp bạn khai phá quá khứ, giúp bạn đứng vững trong hiện tại, và chuẩn bị bạn cho tương lai mà bạn sẽ góp phần định hình. Một khu khai quật khảo cổ bên ngoài văn phòng của tôi đang tiết lộ cuộc sống đã thế nào vào thế kỷ 17 tại Harvard – những thứ họ tìm thấy hầu hết là vỏ chai bia (một bình luận thú vị về những gì nằm ở trung tâm đời sống sinh viên bốn thế kỷ trước đây), nhưng họ cuối cùng đã tìm thấy một mẩu bút chì, và rồi, một cách kỳ diệu, những con chữ khắc đã từng được dùng để in những cuốn Kinh Thánh đầu tiên bằng ngôn ngữ Châu Mỹ bản địa. Trong một phòng thí nghiệm chỉ nằm ngay bên kia sân trường, các sinh viên và giáo viên đang phát minh những thứ của khoa học viễn tưởng: những máy in 3D có thể chế tạo một quả thận người, và những con robot có thể tự gấp lại mà có thể sẽ hữu ích trong những cuộc giải cứu khi thảm họa. Đại học là một trong những cơ hội tốt nhất mà chúng ta sẽ có để thỏa mãn trí tò mò của chúng ta – để đăng ký một khóa học về nghệ thuật, hoặc văn học – hoặc triết lý chính trị - hay để khám phá cuộc sống của một thế kỷ khác hoặc của một nền văn hóa khác.

Bạn có thể thu được rất nhiều thông tin ở Đại học, bao gồm cả về những điều hết sức đa dạng và kỳ diệu. Chỉ cách đây không xa về phía Nam, tại Texas A&M, bạn có thể kiểm nghiệm về thị trường và đồng tiền các nước trong một khóa học có tên “Lý Thuyết và Chính Sách Thương Mại Thế Giới”, hoặc bạn có thể khám phá khóa học “Khoa học về Côn trùng trong Pháp y” hoặc – môn ưa thích của tôi – “Ngôn từ của Phong trào Dân quyền”.

Tại Baylor, danh sách học của các bạn có thể bao gồm “Trí thông minh và Hành động kín đáo”; “Phân tích cấu trúc Máy bay”, hoặc “Âm nhạc và Xã hội Đô thị”.

Đại học là tấm hộ chiếu để đến những nơi khác nhau, những thời điểm khác nhau, và những cách nghĩ khác nhau. Nó là cơ hội để chúng ta tự hiểu về chính mình theo một cách khác, để nhìn xem cuộc sống của chúng cả giống và không giống cuộc sống của những người đã tồn tại ở những kỷ nguyên khác, và những vùng đất khác.

Thứ hai, đại học giới thiệu với bạn những người bạn chưa gặp bao giờ. Điều này đúng trong cả nghĩa đen và nghĩa bóng. Kể cả nếu bạn có chọn một trường đại học tại ngay tại nơi mình sống và tiếp tục ở với gia đình, lớp học của bạn vẫn sẽ có đầy những người bạn chưa từng tiếp xúc với bao giờ, với những quan điểm và trải nghiệm sống mới mẻ với bạn. Một trong những cách quan trọng nhất để người sinh viên học được những điều mới, ở các trường đại học dù ở khắp mọi nơi, là thông qua tương tác với những người không giống họ. Nếu bạn học một Đại học nội trú, bạn cùng phòng ký túc với bạn có thể đến từ Texarkana, hoặc Toledo, hoặc Đài Bắc. Bên trong và bên ngoài phòng học, bạn sẽ được tiếp xúc với những quan điểm mới - trong các cuộc hội thoại diễn ra sau một lớp học, trên một sân bóng, trong một buổi học nhóm thâu đêm diễn ra trong một phòng ký túc đông người. Tôi nhớ có một sinh viên, đến từ một gia đình theo đạo Thiên Chúa Phúc Âm tại Staunton, Virginia, người đã được nhận vào Harvard nhưng không chắc liệu mình có thể hòa nhập được với một ngôi trường ở vùng Đông Bắc hay không. Khi cậu ấy tới tham dự khóa gặp gỡ cuối tuần dành cho các sinh viên mới được nhận, cậu thấy mình tham gia vào một cuộc thảo luận thâu đêm với các sinh viên mới được nhận khác đến từ khắp nơi trên thế giới, tranh luận về việc những đặc điểm nào làm nên một anh hùng thực sự. Không phải tất cả mọi người đều nhất trí được với một quan điểm cuối cùng, nhưng chính những sự khác biệt giữa các ý kiến mới là thứ khiến cuộc trò chuyện gây nhiều hứng thú tới vậy, và khiến cậu nhận ra  tất cả những thứ cậu có thể được học tại một nơi đầy ắp những cái đầu thông minh, thú vị với vô vàn những quan điểm khác nhau rất đa dạng. Sự đa dạng không phải chỉ là một câu khẩu hiệu, hay một thứ chúng ta mong mỏi một cách tùy tiện. Sự đa dạng này chính nó cũng đã là một lớp học. Và bất chấp những sự khác biệt, bạn sẽ tạo được những mối quan hệ bạn có thể giữ được cả đời. Hãy để tôi hỏi những người lớn trong căn phòng này: Bao nhiêu trong số các bạn đã gặp một người bạn hay một đồng nghiệp của mình tại Đại học, và giờ người đó vẫn đóng một phần quan trọng trong cuộc đời bạn lúc này? Có nhiều cánh tay thật đấy.

Theo nghĩa hình tượng, bạn sẽ được “gặp” những người đã giúp định hình lịch sử. Bạn sẽ có thể được tiếp xúc với những nhà khoa học như Ada Lovelace hay Marie Curie hoặc Albert Einstein, với các tác giả như Toni Morrison hoặc John Steinbeck, với những nhà triết học như Kant hay Khổng Tử.

Thứ ba, đại học giúp bạn nhận ra những giấc mơ bạn chưa từng mơ đến trước đây. Đại học có thể cho bạn cảm giác thỏa mãn khi chinh phục được một công việc trí tuệ - một nghiên cứu hoặc một dự án hoặc một thí nghiệm - hoặc một vở kịch hay một bản nhạc - mà khiến bạn cảm thấy tự hào vì nó. Nó cũng đồng thời dạy cho bạn sức mạnh của trí tưởng tượng. Nó thôi thúc bạn đi sâu hơn nữa vào chính mình, và kết quả bạn nhận được thường rất đáng ngạc nhiên. Conan O’Brien đã đến Harvard trông chờ là mình sẽ theo đuổi chuyên ngành về nghiên cứu chính phủ, nhưng những trải nghiệm của ông tại Harvard Lampoon, tờ tạp chí hài hước trong trường, đã cho ông một phương tiện để chuyển nhưng quan sát của ông về thế giới thành những bức tranh biếm họa và những mẩu chuyện cười, và để cuối cùng dẫn ông đến một sự nghiệp trước máy quay, với tư cách là một người dẫn chương trình talk-show đêm khuya, khiến hàng triệu người bật tiếng cười - trong đó có thể có bạn - mỗi đêm.

Zar Zavala, người đã tốt nghiệp Trung học Eastwood tại El Paso vào năm 2007, tới đại học và tin rằng ông muốn trở thành một luật sư - chính xác hơn à một luật sư chuyên trách về bản quyền sáng chế. Ông đăng ký một lớp về sinh học vào năm nhất, và vào giữa một buổi nghe giảng về nguyên tử SNARE, ông chợt nhận ra: “Đây là thứ mình thực sự yêu thích. Nghiên cứ về sinh học, và làm việc khám phá những điều mới nhất trong ngành y dược là thứ mình muốn làm”. Giờ, bảy năm sau, thế giới đã mất đi một luật sư về bản quyền sáng chế, và đã có thêm một nghiên cứu sinh về khoa học thần kinh (neuroscience), làm việc với các bệnh nhân Parkinson để tìm ra cách não tác động tới khả năng chuyển động.

Một sinh viên khác tên Jordan Metoyer, từ  Inglewood, California, tới Đại học Texas tại Austin để học về tài chính. Việc căn nhà của bà cô bị ngân hàng tịch thu để thế nợ khi cô đang ở giữa năm hai đã tạo động lực khiến cô hứng thú với việc học về kinh tế và nghiên cứu đô thị. Và với sự hỗ trợ của Đại học Texas tại Austin, Jordan đã đi từ Dallas tới Detroit, từ Châu Phi với Trung Quốc, so sánh các chính sách nhà đất tại những trung tâm đô thị khắp nơi trên thế giới. Đến thời điểm tốt nghiệp, cô đã giành được một Học bổng Truman, và làm một bộ phim tài liệu về sự nghèo đói tại khu vực ngoại thành. Lúc này, cô là một người trẻ hai mươi tuổi-gì đó làm việc cho Nhà Trắng, giúp cải thiện điều kiện nhà ở cho các cộng đồng ở khắp nơi trên nước Mỹ.

Đại học mở cho bạn những cánh cửa bạn thậm chí còn chưa từng biết có chúng ở đó. Nó thách thức bạn phải suy nghĩ. “Nghĩ” là một từ có thể bị lãng quên, bị giới hạn trong sự vội vàng của chúng ta để giao tiếp nhanh hơn và nhiều hơn nữa, bị bỏ lại khi não chúng ta chật vật để theo kịp các thiết bị của chúng ta. Trước cơn lũ ồ ạt của email và tin nhắn và tweet và các hình ảnh, chúng ta có thể đã không nhận ra rằng chỉ đơn giản “xử lý” thông tin không đồng nghĩa với thực sự suy ngẫm về nó. Chúng ta có thể quét nhanh qua một cái tiêu đề mà không đào sâu vào câu chuyện được kể, hoặc liếc qua một email mà không đọc hết cho đến tận dòng cuối. Đó không phải là con đường để dẫn đến một hiểu biết sâu sắc.

Không phải rằng tất cả chúng ta đều cố gắng chạy đua đểtiến lên, chỉ đơn giản là chúng ta không có đủ sự chú tâm để đi vòng quanh. 98 phần trăm người Mỹ trẻ tuổi sở hữu điện thoại di động, thứ luôn đòi hỏi sự chú ý của bạn: khi bạn ngủ, khi bạn nói chuyện với một ai khác, và tôi khá chắc là trong khi bạn đang nghe một bài phát biểu như thế này. Một năm trước, vào tháng Mười năm 2013, một công ty ứng dụng đã tập hợp dữ liệu từ 150.000 người dân Mỹ và phát hiện ra rằng họ kiểm tra điện thoại của mình chín lần mỗi giờ, hay tức là 110 lần mỗi ngày. Một số người kiểm tra màn hình di động của họ nhiều đến 900 lần trong vòng nửa ngày. Có bao nhiêu trong số các bạn ở đầy đã kiểm tra điện thoại của mình kể từ khi tôi bắt đầu nói vậy?

Chúng ta tiêu thụ quá nhiều thông tin trên quá nhiều loại màn hình của chúng ta đến độ chúng ta không nhiều khi dành thời gian để cân nhắc xem mình sẽ phản hồi như thế nào. Thông tin đi ra từ đầu ngón tay của chúng ta gần như không đi qua não của chúng ta nữa - thứ có thể là lý do cho việc tại sao rất nhiều từ ngữ và thậm chí là các ký tự chữ cái đang có vẻ biến mất dần khỏi tiếng Anh, như là sự lan truyền của những OMG, BTW hay nhất là thứ ở-đâu-cũng có như LOL đã chỉ ra. Đại học, ngược lại, đòi hỏi sự tư duy sâu và nghiền ngẫm có thể giúp khôi phục lại sự cân bằng, và cả một số các ký tự đang sắp bị mất đi kia nữa. Trong vài tuần gần đây, ca sĩ nhạc rap Prince Ea đã lên tiếng kêu gọi “những cuộc hội thoại không có những từ viết tắt”. Tôi ủng hộ anh ta.

Đại học dạy chúng ta “Nghĩ chậm”. Không ai phủ nhận giá trị của tốc độ, của sự kết nối, và của thế giới ảo trong một nền kinh tế phát triển trên cả ba lĩnh vực đó. Nhưng đại học cũng có thể giúp bạn chậm lại. Và đó, có lẽ, là một bài học bạn không được dạy nhiều đến vậy: Giảm tốc độ xử lý của anh lại. Đại học dạy bạn cách sàng lọc qua một khối lượng thông tin khổng lồ mỗi ngày, truy cập chúng, và dùng chúng một cách có suy xét. Nói cách khác, bạn học được cách loại bỏ thông tin cũng như cách tiếp nhận chúng. Khả năng xem xét và kiểm nghiệm một mẩu thông tin với tư duy suy xét, trước khi quyết định xem liệu có chấp nhận nó hay không, là một kỹ năng sống còn cần có trong nơi làm việc, và là một kỹ năng sống còn trong cuộc sống. Một chủ nhiệm khoa tại Harvard từng nói với các sinh viên rằng khả năng có thể phát hiện ra khi ai đó đang nói nhăng cuội chính là mục đích chính của giáo dục.

“Thông tin” có ở khắp mọi nơi; nhưng “kiến thức” và “hiểu biết” thực sự khó đạt được hơn nhiều. Đó là thứ đại học sẽ đòi hỏi ở các bạn.

“Nghĩ chậm” có lẽ sẽ không bao giờ trở thành một câu khẩu hiệu, như là “Nghĩ khác” của Steve Job, nhưng với tôi nó như một lời khẳng định hấp dẫn. Một giáo sư về nghệ thuật lịch sử ở Harvard,  cô Jennifer Roberts, đã khám phá thứ cô gọi là “sức mạnh của sự kiên nhẫn” trong các lớp học của mình, dạy các sinh viên cách dành thời gian khi họ nhìn ngắm một tác phẩm nghệ thuật. Cô muốn họ thâm nhập vào vượt sâu hơn lớp vỏ phù phiếm và ngay trực tiếp bên ngoài. Cô muốn họ dành thời gian để thực sự khám phá.

Trong kinh doanh, những món lợi nhuận khổng lồ có thể được tạo ra bởi những công ty biết nhiều hơn, hành động trước, và kết nối nhanh hơn. Nhưng có một dạng lợi nhuận khác, một món lợi nhuận bền lâu hơn, luôn có sẵn cho những ai chịu chậm lại và đi một con đường khó đi hơn. Đại học có thể giúp bạn học cách nghĩ như thế nào, hơn là nghĩ về cái gì. Và, có lẽ, bạn sẽ học được cả giá trị lớn lao của sự khiêm tốn khi đối diện với tất cả những thứ chúng ta còn chưa biết.

Thế giới công việc luôn liên tục thay đổi, và các nhà tuyển dụng càng lúc càng nhận thức rõ hơn tầm quan trọng của sự hợp tác và sự sáng tạo. Càng ngày càng nhiều các tổ thức tìm kiếm những người trẻ tài năng không những chỉ biết cách làm việc chăm chỉ, giao tiếp tốt, và quản lý thông tin một cách có suy xét, mà còn phải biết làm thế với một tư duy rộng mở. Vun đắp cho năng lực suy nghĩ của bạn chính là một trong những điều tuyệt nhất bạn có thể đòi hỏi ở bản thân mình trong một trường đại học.

Tất nhiên, không ai trong chúng ta có thể đoán trước được tương lai. Một trong những phần quan trọng nhất trong cuộc sống của chúng ta - mạng Internet - cũng mới chỉ tồn tại lâu hơn các bạn một chút. Thứ duy nhất chúng ta biết chắc là sự thay đổi sẽ diễn ra nhanh chóng, và nó sẽ diễn ra liên tục. Để có thể liên tục thích nghi, như đại học sẽ dạy bạn, là phải tự trang bị cho bản thân để sẵn sàng cho những thử thách chúng ta còn chưa thể biết trước là gì. Ở trường hợp tốt đẹp nhất, đại học sẽ làm cho bạn nhiều hơn là chỉ giúp bạn chuẩn bị cho công việc đầu tiên của mình; nó giúp dự đoán, và có lẽ thậm chí là cả tạo ra, công việc thứ tư hoặc thứ năm của bạn, một công việc mà hiện giờ có thể thậm chí còn chưa tồn tại.

Một sự giáo dục của một đại học chất lượng sẽ dạy bạn cách để bắt đầu tự dạy chính mình, một dự án sẽ kéo dài suốt cả đời bạn. Nó đem đến một phòng thí nghiệm của vô vàn những khả năng.

Vậy, Điều Gì Sẽ Xảy Đến Tiếp Theo? Bạn sẽ quyết định gì về việc giáo dục sẽ đóng một vai trò thế nào trong cuộc đời bạn?

Một trong những huấn luyện viên thể thao được yêu quý nhất của Harvard, một người đàn ông tên Harry Parker, từng được một trong các vận động viên của ông miêu tả là “có thể khiến người khác tự chứng minh bản thân họ với chính họ”. Ông ấy sẽ nói, “Đây là thứ mà bạn có thể trở thành. Bạn có muốn trở thành thế không?”. Với một số người, một huấn luyện viên là người sẽ giơ lên cho bạn tấm gương với hình ảnh đó. Với những người khác, đó có thể là một người thầy, một người cộng sự, một vị phụ huynh, một người bạn. Nhưng tôi muốn để lại các bạn với ý nghĩ này: Với rất nhiều người, tấm gương đó chính là trường đại học, một tấm gương không giống một tấm gương nào khác - cho chúng ta thấy điều có thể, thách thức chúng ta nhìn xa hơn, hỏi chúng ta: “Bạn có muốn trở thành thế không?”

Tôi đã gọi bài nói này là “The case for college” - “Lời biện hộ, đấu tranh cho đại học”, vì tôi tin rằng đại học thay đổi cuộc sống. Nó mở ra những cơ hội, phản ánh thông quan những số liệu mà như tôi đã đọc lúc đầu. Có lẽ còn quan trọng hơn thế, nó giúp khai mở những tâm trí và những thế giới - theo một cách nó kéo dãn chúng ta - gần như là lôi chúng ta đi - để trở thành những người khác. Tôi thường hỏi các sinh viên của mình khi họ đến gần ngày tốt nghiệp là họ cảm thấy mình khác đi thế nào so với ngày họ đặt chân vào trường. Họ nói họ đã biết nhiều hơn. Họ thường xuyên nói họ đã tìm thấy một niềm đam mê họ chưa từng tưởng tượng ra trước đây - một lĩnh vực nghiên cứu, một nghề nghiệp mà họ muốn cống hiến cả đời để theo đuổi. Nhưng thứ quan trọng nhất, họ thường nói với tôi, là việc họ có một cách mới để tiếp cận thế giới, thông quan sức mạnh của việc học, phân tích, thay đổi để thích nghi với những thứ họ đã thấu hiểu. Và vì vậy tôi xin để lại các bạn với một câu hỏi: “Bạn có thể trở thành ai? Bạn có muốn trở thành thế không?”. Bất kể các bạn có đi đến đâu, bất kể các bạn có làm gì tiếp theo, hãy chấp nhận thách thức đó. Hãy tự hỏi mình câu hỏi đó. Bạn xứng đáng với điều đó.

Cảm ơn các bạn.

Dịch bởi: Nguyễn Tiến Đạt (sutucon)

Dịch xong tại Hà Nội, ngày 07/02/2015, lúc 13:22.